Bạn có bao giờ tò mò về Lịch Hàn Quốc không? Không chỉ đơn thuần là một hệ thống đo đếm thời gian, bộ lịch này còn là tấm gương phản chiếu sâu sắc văn hóa, phong tục và nhịp sống của xứ sở Kim Chi. Khác với nhiều quốc gia chỉ sử dụng lịch dương (lịch Gregorian), Hàn Quốc vẫn duy trì và coi trọng lịch âm (hay còn gọi là lịch truyền thống). Sự kết hợp hài hòa giữa hai loại lịch này tạo nên một nét đặc trưng rất riêng, ảnh hưởng tới mọi mặt đời sống, từ những ngày lễ lớn của quốc gia cho đến bữa cơm sum họp trong mỗi gia đình. Việc tìm hiểu về lịch Hàn Quốc không chỉ giúp chúng ta hiểu rõ hơn về nền văn hóa phong phú này, mà còn giải mã được ý nghĩa đằng sau những phong tục, lễ hội truyền thống độc đáo.
Khi nói đến lịch Hàn Quốc, chúng ta cần hiểu rằng đó là sự tồn tại song song và bổ sung cho nhau của cả lịch dương (Thái Dương lịch) và lịch âm (Âm lịch hoặc Âm Dương lịch). Trên danh nghĩa, Hàn Quốc hiện đại sử dụng lịch dương cho các hoạt động hành chính, kinh tế, và hầu hết các ngày kỷ niệm, lễ quốc gia chính thức. Tuy nhiên, lịch âm vẫn giữ một vị trí cực kỳ quan trọng trong tâm thức và đời sống văn hóa của người dân, đặc biệt là liên quan đến các ngày lễ truyền thống, cúng bái tổ tiên và các sự kiện mang tính gia đình, cộng đồng.
{width=800 height=480}
Câu trả lời ngắn gọn là cả hai đều phổ biến, nhưng được sử dụng cho các mục đích khác nhau. Lịch dương được dùng cho công việc, trường học, các ngày lễ hiện đại như Quốc khánh, Ngày Giải phóng, Giáng sinh, Tết Dương lịch… Trong khi đó, lịch âm là “kim chỉ nam” cho những dịp trọng đại của văn hóa truyền thống như Tết Nguyên Đán (Seollal), Tết Trung Thu (Chuseok), các ngày giỗ chạp, và các nghi lễ cổ xưa.
Thật vậy, bạn sẽ thấy trên hầu hết các cuốn lịch treo tường hay ứng dụng lịch trên điện thoại của người Hàn, cả hai hệ thống ngày tháng đều được hiển thị. Điều này cho thấy sự gắn bó không thể tách rời giữa lịch sử, văn hóa và đời sống hiện đại của họ.
Sự khác biệt chính nằm ở hệ thống tính toán thời gian. Lịch dương dựa trên chu kỳ quay của Trái Đất quanh Mặt Trời (khoảng 365.25 ngày), trong khi lịch âm dựa trên chu kỳ quay của Mặt Trăng quanh Trái Đất (khoảng 29.5 ngày). Âm lịch truyền thống ở Hàn Quốc (giống như ở Việt Nam và các nước Á Đông khác) là sự kết hợp của cả hai yếu tố này – nó theo dõi pha Mặt Trăng nhưng có điều chỉnh để đồng bộ hóa với chu kỳ Mặt Trời thông qua việc thêm tháng nhuận, đảm bảo các mùa không bị lệch quá xa.
Lịch hiện đại (lịch dương) mang tính toàn cầu hóa, chuẩn hóa cho các giao dịch quốc tế và hoạt động kinh tế. Lịch truyền thống (lịch âm) lại gắn chặt với chu kỳ nông nghiệp, các lễ hội tín ngưỡng và quan niệm về thời gian của người xưa.
Đây là một câu hỏi thú vị mà nhiều người thắc mắc khi tìm hiểu về lịch Hàn Quốc. Dù đã tiếp nhận và sử dụng rộng rãi lịch dương từ cuối thế kỷ 19, Hàn Quốc vẫn giữ gìn và coi trọng lịch âm bởi những lý do sâu sắc liên quan đến văn hóa, truyền thống và bản sắc dân tộc. Lịch âm không chỉ là những con số ngày tháng, mà nó còn là sợi dây kết nối thế hệ, là nền tảng cho nhiều phong tục, tập quán đã tồn tại hàng trăm, hàng nghìn năm.
Lịch âm đóng vai trò trung tâm trong việc xác định thời điểm diễn ra các ngày lễ lớn nhất và ý nghĩa nhất của Hàn Quốc. Seollal (Tết Nguyên Đán) và Chuseok (Tết Trung Thu) là hai ví dụ điển hình. Đây là những dịp để con cháu từ khắp nơi trở về quê hương sum họp, bày tỏ lòng kính trọng với tổ tiên, thực hiện các nghi lễ truyền thống và cùng nhau thưởng thức những món ăn đặc trưng. Những ngày này không được tính theo lịch dương mà hoàn toàn dựa vào lịch âm.
Ngoài ra, lịch âm còn ảnh hưởng đến các ngày giỗ (Jesa), là dịp để tưởng nhớ người thân đã khuất. Ngày giỗ theo lịch âm được coi là ngày chính và quan trọng hơn ngày giỗ theo lịch dương. Nhiều người Hàn, đặc biệt là thế hệ lớn tuổi, vẫn còn xem ngày sinh âm lịch của mình là ngày sinh chính thức. Các sự kiện quan trọng khác trong đời người như lễ thôi nôi, lễ cưới hỏi (đôi khi vẫn chọn ngày đẹp theo lịch âm), hay cả việc xem phong thủy, xây nhà… đều có thể chịu ảnh hưởng từ quan niệm về thời gian theo lịch âm.
Dù cuộc sống hiện đại hối hả, người Hàn vẫn dành thời gian và tâm huyết để chuẩn bị và tham gia các lễ hội theo lịch âm. Vào dịp Seollal và Chuseok, cả nước sẽ có nhiều ngày nghỉ lễ chính thức, tạo điều kiện cho mọi người về quê. Giao thông công cộng thường quá tải, các cửa hàng, dịch vụ tạm dừng hoạt động – đây là những minh chứng rõ ràng nhất về ảnh hưởng của lịch âm đến đời sống hiện đại.
Sự duy trì lịch âm cũng thể hiện tinh thần bảo tồn văn hóa của người Hàn. Giữa dòng chảy toàn cầu hóa, việc giữ gìn những nét đẹp truyền thống qua việc tuân thủ các ngày lễ theo lịch âm giúp họ củng cố bản sắc và kết nối với cội nguồn.
{width=800 height=606}
Trích dẫn: “Đối với nhiều người Hàn Quốc, lịch âm không chỉ là ngày tháng trên tờ giấy. Nó là ký ức về bà, về những mâm cỗ sum vầy, về phong tục mà cha ông truyền lại. Dù dùng lịch dương hàng ngày, trái tim chúng tôi vẫn đập theo nhịp đập của lịch âm vào những dịp đặc biệt.” – Chia sẻ từ ông Park Ji-hoon, một người dân Seoul.
Lịch Hàn Quốc nổi bật với những ngày lễ truyền thống ý nghĩa, phần lớn được xác định theo lịch âm. Đây không chỉ là dịp nghỉ ngơi mà còn là thời điểm để người Hàn thể hiện lòng biết ơn, sum họp gia đình và duy trì các phong tục tốt đẹp.
Seollal (설날) là ngày lễ quan trọng nhất trong năm của Hàn Quốc, rơi vào ngày 1 tháng 1 âm lịch. Giống như Tết Nguyên Đán ở Việt Nam, đây là dịp để mọi người gác lại công việc, trở về quê hương (gọi là “귀성” – Kwiseong) để đoàn tụ với gia đình.
Ý nghĩa cốt lõi của Seollal là bày tỏ lòng kính trọng với tổ tiên và chúc phúc cho những người còn sống. Các hoạt động chính bao gồm:
{width=800 height=420}
Món ăn đặc trưng ngày Tết: Tteokguk (súp bánh gạo) tượng trưng cho sự tăng trưởng và tuổi mới. Món ăn này được làm từ bánh gạo thái lát mỏng nấu cùng nước dùng thịt bò hoặc hải sản, thường thêm rong biển, trứng và hành lá.
Chuseok (추석) còn được gọi là Hangawi (한가위), rơi vào ngày 15 tháng 8 âm lịch. Đây là một trong hai ngày lễ quan trọng nhất cùng với Seollal. Chuseok có nhiều điểm tương đồng với Tết Trung Thu ở Việt Nam, đặc biệt là ý nghĩa về sự sum họp gia đình và bày tỏ lòng biết ơn. Tuy nhiên, mục đích chính của Chuseok ở Hàn Quốc là lễ tạ ơn mùa màng, cảm ơn tổ tiên đã ban cho một vụ thu hoạch bội thu.
Các hoạt động chính của Chuseok:
Songpyeon: Bánh Songpyeon là linh hồn của Chuseok. Tương truyền, ai nặn bánh Songpyeon đẹp sẽ sinh con gái xinh đẹp. Bánh được hấp với lá thông để có mùi thơm đặc trưng.
So với Tết Trung Thu Việt Nam thường tập trung vào trẻ em (múa lân, rước đèn, phá cỗ), Chuseok Hàn Quốc mang ý nghĩa tạ ơn và sum họp gia đình sâu sắc hơn. Tuy nhiên, cả hai đều có điểm chung là dịp để gia đình quây quần và thưởng thức bánh truyền thống (bánh Songpyeon và bánh Trung Thu).
Bên cạnh các ngày lễ âm lịch truyền thống, lịch Hàn Quốc theo lịch dương cũng có nhiều ngày kỷ niệm và lễ quốc gia quan trọng:
Những ngày lễ này, dù tính theo lịch dương, cũng góp phần quan trọng vào bức tranh đa sắc màu của lịch Hàn Quốc.
Mối liên hệ giữa lịch Hàn Quốc và ẩm thực là vô cùng chặt chẽ. Mỗi ngày lễ, mỗi mùa trong năm đều gắn liền với những món ăn đặc trưng, không chỉ để lấp đầy dạ dày mà còn mang ý nghĩa văn hóa, tâm linh sâu sắc. Với một công ty thực phẩm như Gia Anh, việc hiểu rõ mối liên hệ này là chìa khóa để khám phá và mang đến những hương vị Hàn Quốc đích thực cho người tiêu dùng Việt.
Như đã đề cập, Tteokguk (súp bánh gạo) là “ngôi sao” của Seollal. Việc ăn Tteokguk vào ngày này không chỉ là phong tục mà còn là một cách đánh dấu tuổi mới. Bánh gạo trắng tượng trưng cho sự thanh khiết và khởi đầu mới.
{width=800 height=533}
Ngoài Tteokguk, mâm cỗ ngày Tết còn có rất nhiều món ăn khác, thể hiện sự sung túc và lòng hiếu thảo:
Việc chuẩn bị những món ăn này đòi hỏi sự tỉ mỉ và thời gian, là dịp để các thành viên nữ trong gia đình cùng nhau vào bếp, chia sẻ công thức và bí quyết.
Đến Chuseok, Songpyeon là món ăn không thể thiếu. Bên cạnh đó, vì Chuseok là lễ tạ ơn mùa màng, các món ăn làm từ ngũ cốc, rau củ và trái cây mới thu hoạch rất được ưa chuộng. Cơm gạo mới, các món Jeon làm từ nguyên liệu tươi, hay các loại canh, hầm từ nông sản mùa thu đều xuất hiện trên mâm cỗ.
Các ngày lễ khác theo lịch Hàn Quốc cũng có món ăn riêng biệt:
Việc chuẩn bị mâm cỗ truyền thống Hàn Quốc tuân theo những quy tắc và nguyên tắc sắp xếp chặt chẽ, gọi là “제사상 차림” (Jesa Sang Charim). Dù quy tắc có thể hơi khác nhau tùy vùng miền và gia đình, nhưng nhìn chung đều có một số điểm chung:
{width=800 height=480}
Đối với Gia Anh, việc hiểu rõ những phong tục ẩm thực này giúp chúng tôi không chỉ cung cấp nguyên liệu chất lượng mà còn có thể tư vấn, gợi ý về cách chuẩn bị các món ăn Hàn Quốc chuẩn vị cho những dịp đặc biệt này. Chúng tôi tin rằng ẩm thực là cách tuyệt vời để kết nối văn hóa, và lịch Hàn Quốc chính là tấm bản đồ dẫn lối đến những bữa ăn ý nghĩa đó.
Việt Nam và Hàn Quốc đều nằm trong khu vực văn hóa Đông Á và chịu ảnh hưởng từ hệ thống lịch âm truyền thống có nguồn gốc từ Trung Quốc. Do đó, lịch Hàn Quốc và lịch Việt Nam có nhiều điểm tương đồng, nhưng cũng tồn tại những khác biệt thú vị.
Điểm giống:
Điểm khác:
Sự tương đồng về lịch âm cho thấy sự giao thoa văn hóa trong khu vực. Trong quá khứ, cả hai quốc gia đều chịu ảnh hưởng văn hóa từ Trung Quốc, bao gồm hệ thống lịch pháp. Điều này tạo nên nền tảng chung cho nhiều phong tục, quan niệm về thời gian và các ngày lễ truyền thống.
Ngày nay, với sự phát triển của giao lưu văn hóa, ẩm thực, người dân hai nước ngày càng hiểu thêm về những nét độc đáo trong lịch và lễ hội của nhau. Một người Việt du lịch Hàn Quốc vào dịp Seollal sẽ thấy quen thuộc với không khí Tết cổ truyền, nhưng cũng sẽ ngạc nhiên với những phong tục Sae Bae hay món Tteokguk. Ngược lại, người Hàn đến Việt Nam dịp Tết Nguyên Đán cũng có thể cảm nhận được sự tương đồng về ý nghĩa sum họp gia đình, dù các món ăn và nghi lễ có nét riêng.
Hiểu được những điểm giống và khác nhau này giúp chúng ta trân trọng hơn giá trị văn hóa của mỗi quốc gia và thấy được sợi dây liên kết thú vị giữa các nền văn hóa Á Đông. Lịch Hàn Quốc và lịch Việt Nam, dù có nét riêng, đều là minh chứng cho việc bảo tồn những giá trị truyền thống trong thế giới hiện đại.
Trong thời đại số, việc tra cứu lịch Hàn Quốc trở nên vô cùng dễ dàng. Dù bạn muốn biết ngày âm tương ứng với một ngày dương nào đó, hay tìm hiểu ngày diễn ra một lễ hội truyền thống cụ thể, có rất nhiều công cụ tiện lợi sẵn sàng hỗ trợ.
{width=800 height=533}
Cách phổ biến nhất để xem lịch Hàn Quốc hiện nay là sử dụng các trang web hoặc ứng dụng trực tuyến.
Khi tra cứu online, hãy chú ý kiểm tra nguồn thông tin để đảm bảo tính chính xác, đặc biệt với các ngày lễ âm lịch vì chúng thay đổi ngày dương mỗi năm.
Có rất nhiều ứng dụng di động dành cho cả iOS và Android cho phép bạn xem lịch Hàn Quốc một cách dễ dàng.
Việc sử dụng ứng dụng di động giúp bạn dễ dàng tra cứu lịch Hàn Quốc mọi lúc mọi nơi, lên kế hoạch cho các dịp đặc biệt và không bỏ lỡ bất kỳ lễ hội quan trọng nào. Dù là người Việt muốn tìm hiểu văn hóa Hàn hay cộng đồng người Hàn sống xa quê, những công cụ này đều vô cùng hữu ích.
Đằng sau những con số ngày tháng của lịch Hàn Quốc là cả một kho tàng văn hóa và lịch sử đáng khám phá. Mỗi ngày lễ, mỗi phong tục gắn với lịch âm đều kể một câu chuyện về con người, về mối quan hệ giữa con người với tự nhiên, với tổ tiên và với cộng đồng.
Lịch âm không chỉ định ra ngày lễ mà còn gắn liền với nhiều phong tục, quan niệm trong đời sống thường ngày của người Hàn.
{width=800 height=533}
Doljabi: Trong lễ thôi nôi, em bé được đặt trước một mâm các đồ vật (sách, bút, tiền, chỉ sợi…) và được khuyến khích chọn một thứ. Món đồ em bé chọn được cho là dự đoán về tương lai của bé. Nghi lễ này diễn ra vào ngày sinh nhật đầu tiên tính theo lịch âm.
Lịch pháp ở Hàn Quốc có lịch sử lâu đời, chịu ảnh hưởng từ lịch pháp Trung Quốc. Hệ thống lịch âm truyền thống đã được sử dụng trong nhiều thế kỷ, gắn liền với các triều đại phong kiến và đời sống nông nghiệp. Các đài thiên văn cổ như Cheomseongdae (첨성대) ở Gyeongju là minh chứng cho sự quan tâm của người xưa đến thiên văn học và việc quan sát các vì sao để phục vụ việc lập lịch.
Đến cuối thế kỷ 19, Hàn Quốc (lúc đó là Triều Tiên) bắt đầu tiếp nhận lịch dương theo xu hướng hiện đại hóa và hội nhập với thế giới. Lịch dương dần được sử dụng cho các mục đích hành chính. Tuy nhiên, người dân vẫn tiếp tục sử dụng lịch âm cho các sinh hoạt truyền thống.
Trong thời kỳ Nhật Bản đô hộ, có những nỗ lực nhằm xóa bỏ việc sử dụng lịch âm và các phong tục liên quan để đồng hóa văn hóa. Tuy nhiên, lịch âm và các ngày lễ truyền thống vẫn tồn tại bền bỉ trong dân gian như một cách giữ gìn bản sắc dân tộc.
Sau khi giành độc lập, cả hai hệ thống lịch đều được duy trì. Ngày nay, việc sử dụng song song lịch âm và lịch dương đã trở thành một nét đặc trưng văn hóa của Hàn Quốc. Nó cho thấy sự cân bằng giữa việc hội nhập với thế giới hiện đại và bảo tồn những giá trị truyền thống quý báu.
{width=800 height=600}
Cheomseongdae: Được xây dựng vào thế kỷ thứ 7 dưới thời vương quốc Silla, Cheomseongdae là đài thiên văn bằng đá lâu đời nhất còn tồn tại ở Đông Á. Nó được sử dụng để quan sát các chòm sao và hiện tượng thiên văn, giúp ích cho việc xác định thời vụ và lập lịch.
Qua những khám phá trên, chúng ta có thể thấy rằng lịch Hàn Quốc không chỉ là một công cụ đếm thời gian khô khan. Nó là một hệ thống sống động, kết hợp hài hòa giữa sự chính xác của lịch dương hiện đại và chiều sâu văn hóa của lịch âm truyền thống. Lịch âm vẫn là trái tim của nhiều ngày lễ quan trọng nhất, là sợi dây kết nối các thế hệ và là nền tảng cho vô số phong tục, tập quán đặc sắc.
Việc tìm hiểu về lịch Hàn Quốc giúp chúng ta không chỉ biết khi nào diễn ra Seollal hay Chuseok, mà còn hiểu được ý nghĩa sâu sắc đằng sau mỗi lễ hội, mỗi phong tục, mỗi món ăn truyền thống. Nó mở ra cánh cửa để chúng ta hiểu hơn về con người Hàn Quốc, về cách họ trân trọng quá khứ, sống với hiện tại và hướng về tương lai.
Đối với những ai yêu mến văn hóa Hàn Quốc, hoặc đặc biệt quan tâm đến ẩm thực xứ sở Kim Chi, việc nắm vững về lịch Hàn Quốc sẽ làm cho trải nghiệm của bạn phong phú hơn rất nhiều. Bạn sẽ hiểu tại sao món Tteokguk lại quan trọng đến thế vào ngày Tết, hay vì sao Songpyeon lại là biểu tượng của Trung Thu.
Hãy thử tìm hiểu sâu hơn về lịch Hàn Quốc trong cuộc sống hàng ngày của bạn. Có thể bạn sẽ khám phá ra những điều thú vị và có thêm những góc nhìn mới về nền văn hóa giàu bản sắc này. Đừng ngần ngại chia sẻ những hiểu biết hoặc câu hỏi của bạn về lịch Hàn Quốc nhé!
Ý kiến của bạn
Tags
Tin liên quan
Tin đọc nhiều
Cùng chuyên mục
Đăng ký nhận tin tức của chúng tôi tại đây
Nhập email của bạn tại đây để nhận tin tức mới nhất của chúng tôi