Có bao giờ bạn tự hỏi, giữa hành trình dài xuyên Việt, có những đoạn đường nào khiến ta phải ‘nín thở’, phải trầm trồ, và mang trong mình cả một câu chuyện lịch sử, địa lý thú vị? Nếu có, thì chắc chắn cái tên đèo Cù Mông sẽ hiện lên trong tâm trí nhiều người. Đây không chỉ là một con đèo hiểm trở nổi tiếng, mà còn là biểu tượng của sự kết nối, của những nỗ lực vượt qua thử thách của con người để chinh phục thiên nhiên và rút ngắn khoảng cách. Nằm vắt qua ranh giới giữa hai tỉnh duyên hải Nam Trung Bộ là Phú Yên và Bình Định, đèo Cù Mông từ lâu đã đi vào tiềm thức của biết bao thế hệ người Việt, gắn liền với những chuyến đi xa, những câu chuyện kể và cả những khúc ca về vẻ đẹp đất nước.
Vậy, đèo Cù Mông có gì đặc biệt mà lại được nhắc đến nhiều như vậy? Cung đường này hiểm trở ra sao? Sự ra đời của hầm đường bộ Cù Mông đã thay đổi mọi thứ như thế nào? Và nếu có dịp ngang qua, chúng ta nên trải nghiệm những gì? Hãy cùng nhau tìm hiểu về mảnh đất đầy thử thách nhưng cũng tràn đầy sức hấp dẫn này nhé!
Đèo Cù Mông là một điểm nút giao thông và địa lý vô cùng quan trọng trên trục Quốc lộ 1A. Nằm giữa tỉnh Phú Yên ở phía Nam và tỉnh Bình Định ở phía Bắc, con đèo này đóng vai trò như một ranh giới tự nhiên, đồng thời là cửa ngõ kết nối hai vùng đất giàu truyền thống lịch sử và văn hóa này. Vị trí chiến lược của nó đã được ghi nhận từ rất lâu đời, là một trong những cung đường huyết mạch để đi từ miền Trung vào miền Nam và ngược lại.
Thực tế, đèo Cù Mông không hoàn toàn thuộc về một tỉnh duy nhất mà nằm ở ranh giới hành chính giữa tỉnh Phú Yên và tỉnh Bình Định.
Phần chân đèo phía Nam thuộc địa phận thị xã Sông Cầu, tỉnh Phú Yên, còn phần chân đèo phía Bắc thuộc địa phận thị xã An Nhơn, tỉnh Bình Định. Do đó, có thể nói đèo Cù Mông là tài sản chung và là niềm tự hào (và cả thách thức) của cả hai tỉnh này.
Đèo Cù Mông là một trong những con đèo “chia cắt” tự nhiên điển hình trên địa hình Việt Nam, nơi dãy núi Trường Sơn vươn mình ra sát biển.
Cung đường đèo cũ uốn lượn theo sườn núi, vượt qua đỉnh đèo để kết nối thị xã Sông Cầu (Phú Yên) với thị xã An Nhơn (Bình Định), tạo thành một phần không thể thiếu của Quốc lộ 1A. Trước khi có hầm đường bộ, mọi phương tiện di chuyển trên Quốc lộ 1A đều phải vượt qua con đèo này.
Sự hiểm trở của đèo Cù Mông bắt nguồn từ cấu tạo địa chất phức tạp và độ dốc lớn. Con đèo này dài khoảng 7km, nhưng độ dốc trung bình khá cao, nhiều khúc cua tay áo nguy hiểm, hai bên là vách núi dựng đứng và vực sâu. Đây là lý do vì sao đèo Cù Mông luôn được coi là một trong những “thử thách” lớn đối với các tài xế đường dài.
Nếu ai đã từng đi trên Quốc lộ 1A trước khi có hầm đường bộ, hẳn sẽ không thể quên những cảm giác khi “đối mặt” với đèo Cù Mông. Đó là sự hồi hộp, là cảnh những chiếc xe tải nặng oằn mình bò lên dốc, là tiếng phanh réo rắt ở những khúc cua xuống đèo, và cả vẻ đẹp hoang sơ đầy bí ẩn ẩn hiện sau màn sương sớm hay chiều tà. Đèo Cù Mông không chỉ là một con đường, nó là một câu chuyện về sự kiên cường của con người trên hành trình chinh phục thiên nhiên.
Đèo Cù Mông có lịch sử hình thành gắn liền với quá trình mở cõi về phương Nam của dân tộc Việt. Từ xa xưa, đây đã là một con đường quan trọng, là ranh giới giữa các vương quốc cổ.
Trong lịch sử cận đại, đèo Cù Mông là tuyến đường huyết mạch trong các cuộc kháng chiến chống ngoại xâm, chứng kiến bao trận đánh oanh liệt và là nơi đóng quân, vận chuyển quân lương quan trọng. Địa thế hiểm yếu của đèo tạo nên lợi thế phòng thủ tuyệt vời nhưng cũng là thách thức lớn cho việc đi lại.
Ý nghĩa của đèo Cù Mông không chỉ dừng lại ở khía cạnh giao thông hay quân sự. Nó còn mang ý nghĩa văn hóa, biểu tượng. Việc vượt qua đèo được xem như vượt qua một chướng ngại vật, tiến vào một vùng đất mới. Những câu chuyện, bài thơ, bài hát về đèo Cù Mông đã góp phần làm phong phú thêm kho tàng văn hóa dân gian và văn học Việt Nam. Nó là biểu tượng của sự chia cách địa lý nhưng đồng thời cũng là sợi dây kết nối giữa hai tỉnh, hai miền.
Cung đường đèo Cù Mông cũ nổi tiếng với sự hiểm trở bậc nhất trên Quốc lộ 1A. Con đường hẹp, quanh co, nhiều khúc cua gấp khuỷu tay liên tiếp, độ dốc lớn và thường xuyên có sương mù che phủ, đặc biệt vào buổi sáng sớm và chiều tối.
Mặt đường cũ kỹ, nhiều đoạn xuống cấp cũng góp phần tăng thêm nguy cơ mất an toàn giao thông.
Các tài xế khi đi qua đèo Cù Mông cũ luôn phải hết sức tập trung, vững tay lái và làm chủ tốc độ. Nguy cơ tai nạn luôn rình rập, đặc biệt là với các phương tiện trọng tải lớn hoặc vào những ngày thời tiết xấu. Không ít vụ tai nạn thương tâm đã xảy ra trên cung đường này, khiến đèo Cù Mông mang một vẻ gì đó vừa hùng vĩ, vừa đáng sợ trong tâm trí nhiều người. Việc vượt đèo Cù Mông cũ đòi hỏi kinh nghiệm, sự cẩn trọng và kỹ năng lái xe đi đèo thực thụ. Đó là một thử thách mà không phải ai cũng tự tin chinh phục, đặc biệt là những người mới lái hoặc lái xe gia đình ít kinh nghiệm đường đèo.
Trước những thách thức về an toàn giao thông và tốc độ lưu thông trên đèo Cù Mông cũ, việc xây dựng một giải pháp thay thế là điều tất yếu. Và hầm đường bộ Cù Mông chính là lời giải đáp cho bài toán nan giải đó. Công trình này là một bước tiến vượt bậc trong hạ tầng giao thông khu vực, góp phần quan trọng vào việc phát triển kinh tế – xã hội của cả hai tỉnh Phú Yên, Bình Định và khu vực Nam Trung Bộ.
Hầm đường bộ Cù Mông chính thức được đưa vào vận hành và khai thác từ ngày 21 tháng 1 năm 2019.
Đây là một cột mốc quan trọng, đánh dấu sự chấm dứt (đối với phần lớn phương tiện) của hành trình nguy hiểm vượt đèo Cù Mông cũ. Hầm hoạt động 24/7, trừ các trường hợp bảo trì đột xuất hoặc sự cố.
Có, đi qua hầm đường bộ Cù Mông là dịch vụ sử dụng đường bộ có thu phí.
Mức phí áp dụng theo quy định của Bộ Giao thông Vận tải và đơn vị quản lý hầm. Các trạm thu phí được đặt ở hai đầu hầm (phía Phú Yên và phía Bình Định) để thu phí đối với các loại phương tiện cơ giới đường bộ đi qua hầm. Mức phí cụ thể tùy thuộc vào loại phương tiện (xe con, xe tải, xe khách…).
Hầm đường bộ Cù Mông mang lại vô vàn lợi ích thiết thực:
Hầm Cù Mông không chỉ là một công trình giao thông, nó là biểu tượng của sự phát triển, của việc con người dùng trí tuệ và sức lực để hóa giải những thách thức của địa hình, phục vụ cho cuộc sống tốt đẹp hơn.
Mặc dù hầm đường bộ Cù Mông đã trở thành lựa chọn chính cho việc di chuyển, cung đường đèo Cù Mông cũ vẫn giữ nguyên sức hấp dẫn của nó đối với những người yêu thích khám phá, mạo hiểm và chiêm ngưỡng cảnh đẹp thiên nhiên. Vượt đèo Cù Mông theo cách truyền thống mang lại một trải nghiệm hoàn toàn khác biệt so với việc đi xuyên qua lòng núi.
Cảnh sắc trên đèo Cù Mông mang vẻ đẹp hoang sơ, hùng vĩ đặc trưng của vùng núi duyên hải Nam Trung Bộ.
Từ trên cao nhìn xuống, du khách có thể chiêm ngưỡng toàn cảnh vịnh Xuân Đài thơ mộng với những đầm phá, bãi biển xanh ngắt ở phía Phú Yên, và những cánh đồng lúa, làng mạc yên bình của Bình Định ở phía xa.
Hai bên đường đèo là những vách núi đá cheo leo, xen kẽ là những thảm thực vật xanh mướt. Vào những ngày trời quang mây tạnh, tầm nhìn từ đỉnh đèo cực kỳ khoáng đạt và ấn tượng. Ngược lại, vào những ngày sương mù, đèo Cù Mông lại mang một vẻ đẹp huyền ảo, kỳ bí, như lạc vào chốn bồng lai tiên cảnh. Những mảng màu xanh của cây rừng, màu xám của đá, màu trắng xóa của sương và màu xanh biếc của biển cả hòa quyện vào nhau tạo nên một bức tranh thiên nhiên tuyệt mỹ.
Trên cung đường đèo Cù Mông cũ, có một vài điểm dừng chân nhỏ nơi du khách có thể ngắm cảnh, chụp ảnh và nghỉ ngơi.
Các điểm này thường nằm ở những khúc cua rộng hoặc gần đỉnh đèo, có tầm nhìn thoáng đãng. Một số nơi có thể có các quán nước nhỏ, phục vụ đồ uống giải khát đơn giản.
Tuy nhiên, cần lưu ý rằng đây là cung đường cũ, mật độ xe cộ không còn nhiều như trước, và các dịch vụ cũng hạn chế. Việc dừng đỗ xe cần hết sức cẩn thận, đảm bảo an toàn cho bản thân và các phương tiện khác đang lưu thông. Lựa chọn tốt nhất là tìm những vị trí có lề đường rộng rãi, đủ chỗ cho xe dừng hẳn và tránh xa dòng xe chạy.
Việc lựa chọn phương tiện để trải nghiệm đèo Cù Mông phụ thuộc vào mục đích và sở thích của bạn:
Đối với ô tô cá nhân, bạn vẫn có thể đi đường đèo cũ, nhưng cung đường này khá vắng và có thể tiềm ẩn rủi ro hơn. Đa số ô tô hiện nay chọn đi qua hầm. Nếu bạn muốn trải nghiệm đèo cũ bằng ô tô, hãy đi thật chậm, chú ý quan sát và chỉ đi vào ban ngày, khi thời tiết thuận lợi.
Việc chinh phục đèo Cù Mông, dù là đi đường cũ hay đơn giản chỉ là đi qua hầm để tiết kiệm thời gian, đều cần những kinh nghiệm và lưu ý nhất định để đảm bảo chuyến đi an toàn và trọn vẹn. Đặc biệt là với những ai lần đầu tiên đi qua khu vực này.
Thời điểm lý tưởng nhất để đi đèo Cù Mông (đặc biệt nếu muốn ngắm cảnh trên đường đèo cũ) là vào mùa khô, từ khoảng tháng 3 đến tháng 8 hàng năm.
Trong khoảng thời gian này, thời tiết ở khu vực Nam Trung Bộ thường nắng ráo, ít mưa, trời trong xanh, ít sương mù. Điều này giúp tầm nhìn thoáng đãng, dễ dàng chiêm ngưỡng cảnh đẹp và giảm thiểu nguy cơ trơn trượt trên đường đèo cũ. Tránh đi vào mùa mưa (khoảng tháng 9 đến tháng 1 năm sau) vì đường đèo có thể trơn trượt, sạt lở và tầm nhìn bị hạn chế do sương mù hoặc mưa lớn.
Dù bạn chọn đi đường đèo cũ hay qua hầm, việc chuẩn bị và tuân thủ các nguyên tắc an toàn luôn là ưu tiên hàng đầu:
Dù là vượt đèo hay xuyên hầm, sự chuẩn bị chu đáo và ý thức tuân thủ luật giao thông luôn là chìa khóa cho một chuyến đi an toàn.
Nằm giữa hai tỉnh nổi tiếng với nền ẩm thực phong phú là Phú Yên và Bình Định, hành trình khám phá đèo Cù Mông sẽ càng thêm trọn vẹn nếu bạn dành thời gian thưởng thức những món ngon đặc sản của “xứ Nẫu” này. Dù ở phía Bắc hay phía Nam đèo, hương vị ẩm thực độc đáo luôn chờ đón du khách.
Ở phía Nam đèo Cù Mông, thuộc địa phận Phú Yên, đặc biệt là khu vực thị xã Sông Cầu, có nhiều món ngon bạn không nên bỏ lỡ:
Nếu có dịp ghé thăm Tuy Hòa (thủ phủ Phú Yên), bạn còn có thể thưởng thức:
Vượt qua đèo Cù Mông sang phía Bắc là Bình Định, quê hương của nhiều món ăn đã làm nên tên tuổi vùng “đất Võ trời Văn”:
Khu vực gần chân đèo phía Bình Định (thị xã An Nhơn) có thể không có nhiều quán ăn đặc sản tập trung như ở trung tâm Quy Nhơn, nhưng bạn vẫn có thể tìm thấy những quán ăn phục vụ các món ăn địa phương như bún chả cá, bánh hỏi lòng heo ngay trên tuyến đường hoặc trong các khu chợ nhỏ. Dù ở đâu, đừng quên thưởng thức những hương vị đặc trưng của vùng đất này nhé.
Đây là câu hỏi mà nhiều người thắc mắc khi có chuyến đi ngang qua khu vực này. Lựa chọn giữa việc đi cung đường đèo Cù Mông cũ đầy thử thách hay đi qua hầm Cù Mông an toàn và nhanh chóng phụ thuộc vào nhiều yếu tố: mục đích chuyến đi, loại phương tiện, kỹ năng lái xe, và sở thích cá nhân. Hãy cùng phân tích ưu nhược điểm của từng lựa chọn.
Ưu điểm:
Nhược điểm:
Ưu điểm:
Nhược điểm:
Kết luận:
Dù lựa chọn nào, điều quan trọng nhất vẫn là đảm bảo an toàn cho chính bạn và những người cùng tham gia giao thông. Đèo Cù Mông và hầm Cù Mông, mỗi nơi mang một câu chuyện riêng, một trải nghiệm riêng, cùng góp phần tạo nên hành trình đáng nhớ trên đất nước Việt Nam xinh đẹp.
Đèo Cù Mông, một cái tên gợi bao cảm xúc, từ sự e dè trước hiểm trở đến niềm tự hào về vẻ đẹp thiên nhiên và sự kiên cường của con người Việt Nam. Từ xa xưa là ranh giới tự nhiên khó vượt qua, nơi chứng kiến bao thăng trầm lịch sử; đến nay, với sự xuất hiện của hầm đường bộ hiện đại, đèo Cù Mông đã “dịu dàng” hơn rất nhiều, không còn là nỗi ám ảnh về giao thông nữa.
Tuy nhiên, cung đường đèo Cù Mông cũ vẫn ở đó, như một chứng nhân lịch sử, một địa điểm để những người yêu thích khám phá tìm về, để hồi tưởng về những chuyến đi gian nan ngày xưa. Vẻ đẹp hùng vĩ của núi non, sự thơ mộng của vịnh biển nhìn từ đỉnh đèo vẫn luôn mời gọi những tâm hồn lãng mạn.
Dù bạn chọn đi đường nào, đèo Cù Mông vẫn là một phần không thể quên của hành trình khám phá dải đất miền Trung đầy nắng gió. Nó nhắc nhở chúng ta về những khó khăn đã vượt qua, về sự phát triển không ngừng của đất nước, và về vẻ đẹp đa dạng, phong phú của quê hương. Chúc bạn có những chuyến đi an toàn, trọn vẹn và đầy ý nghĩa khi ngang qua đèo Cù Mông huyền thoại này.
Ý kiến của bạn
Tags
Tin liên quan
Tin đọc nhiều
Cùng chuyên mục
Đăng ký nhận tin tức của chúng tôi tại đây
Nhập email của bạn tại đây để nhận tin tức mới nhất của chúng tôi